Route Circulair
Een roadmap voor een circulair bedrijfsmodel
De populariteit van de circulaire economie groeit, maar wat heeft het in de praktijk te bieden? Ook als organisaties niet voldoende urgentie voelen, omdat grondstofschaarste nog geen prioriteit heeft, zijn er voldoende kansen voorhanden. De circulaire economie biedt namelijk kansen voor grondstofefficiëntie en kostenbesparing, technologische innovatie, ketensamenwerking en meer.
De transitie naar een circulair bedrijfsmodel vraagt om verandering en inspanning. De winnaars van morgen zijn vandaag al begonnen met het zetten van de eerste stappen. En dit verdient zichzelf terug, zo laten de 31 organisaties in Route Circulair – Een roadmap voor een circulair bedrijfsmodel zien.
Een boek om te informeren en inspireren, maar bovenal een boek om organisaties aan te moedigen om de stap te zetten van ‘praten’ naar ‘doen’ in de circulaire economie. Met een bedrijfskundige benadering en ervaringen uit de praktijk helpt dit boek nieuwe en bestaande ondernemingen met het zetten van de eerste – of de volgende – stap naar een succesvol circulair bedrijfsmodel. Bon voyage en route circulair!
Ten geleide
Voorwoord
Inleiding
Het tijdperk van de circulaire economie is aangebroken
Van praten naar doen
De routekaart voor een circulair bedrijfsmodel
In dit boek
Een boek om te informeren en inspireren
Deel 1: Vertrekpunt naar een circulaire strategie
Deel 2: Sturen op circulaire ambities
Deel 3: De juiste bagage voor circulair succes
Deel 1 Vertrekpunt naar een circulaire strategie
1. Wat drijft organisaties in de keuze voor een circulair bedrijfsmodel?
1.1 Kans of noodzaak?
1.2 Van noodzakelijk kwaad naar business opportunity
1.3 Marktstrategisch voordeel behalen
1.4 Ketensamenwerking
1.5 Productinnovatie door slimmer gebruik van grondstoffen enmaterialen
1.6 Van bezit naar gebruik
1.7 Verdienen met (minder) afval
1.8 Oplossingen voor grondstofschaarste
1.9 Verlagen van de negatieve ecologische impact
1.10 Sociaal-maatschappelijke verwachtingen
1.11 De overheid als drijvende kracht
2. Circulariteit als onderdeel van de strategie
2.1 Van drijfveren naar strategie
2.2 Ontdek de kernkwaliteiten van de organisatie
2.3 Richt je blik naar buiten: creëer samenwerking en betrokkenheid
2.4 Kies voor impact
2.5 Kies een onderscheidende positie ten opzichte van de concurrentie
2.6 Zet strategie om in actie
Deel 2 Sturen op circulaire ambities
3. Circulair sturingsmodel: sturing op een innovatief bedrijfsmodel
3.1 Maak impact met de sturingskeuze
3.2 Kies een passend perspectief
3.3 Stapsgewijs groeien naar maximale circulaire impact
4. Input: sturing op grondstoffen en materialen
4.1 Onafhankelijkheid door materiaalkeuze
4.2 Kies voor innovatieve materialen
4.3 Zoek oplossingen in de afvalberg
4.4 Bespaar materialen
4.5 Aan de slag!
5. Product: sturing op productontwerp en productie
5.1 Modulair ontwerp: producten als legoblokjes
5.2 Verleng de levensduur
5.3 Van materialen naar technologie
5.4 Aan de slag!
6. Marktpropositie: sturing op waardepropositie en verkoopstrategie
6.1 Een nieuw verdienmodel of niet?
6.2 Kapitaliseren op producten of diensten
6.3 Een servicemodel kan de uitkomst bieden
6.4 Producten en diensten aanbieden via een platform
6.5 Bied gebruikers een oplossing aan
6.6 Gedragsverandering stimuleren
6.7 Zet de USP centraal
6.8 Een circulair imago
6.9 Commercie en omdenken
6.10 Aan de slag!
7. Gebruik: sturing op gebruikersoptimalisatie
7.1 Haal er het maximale uit
7.2 Zet de klant centraal
7.3 Zorg dat de klantbeleving passend is
7.4 Aan de slag!
8. Einde gebruik: sturing op hergebruik
8.1 Trede voor trede omhoog op de ladder
8.2 Ga voor maximale waarde
8.3 Treasure the trash
8.4 Organiseer toegang tot reststromen
8.5 Faciliteer bewustwording
8.6 Aan de slag!
Deel 3 De juiste bagage voor circulair succes
9. Impact meten en rapporteren
9.1 Impact en de impact-waardeketen
9.2 Impact meten in de circulaire economie
9.3 Van methodiek naar onderwerpen en indicatoren
9.4 Rapporteren van impact
9.5 Sturen op impact
10. Samenwerken en cocreëren
10.1 Samenwerken in de circulaire economie
10.2 Controleren: een centrale rol in de keten innemen
10.3 Coördineren: afstemming van kennis en expertise tussen ketenpartners
10.4 Co-opereren: krachten bundelen in de keten
10.5 Cocreëren: gezamenlijk werken aan circulaire innovatie
10.6 Shadow of the future
11. Financieringsvormen
11.1 Circulaire financiering is innovatiefinanciering
11.2 Wat is er anders aan circulaire financiering?
11.3 Interne financiering voor circulaire bedrijfsmodellen
11.4 Servicemodel: intern of extern financieren?
11.5 Externe financiering: strategieën voor financiering van circulaire innovaties
11.6 Wie financiert welk circulair bedrijfsmodel?
12. Technologische innovatie en data
12.1 Services ondersteunen door technologische innovatie
12.2 Operationele ondersteuning door technologische innovatie
12.3 Gebruiksvriendelijkheid en bruikbaarheid van technologische innovatie
12.4 Technologie inzetten voor marketing en community-opbouw
12.5 Blockchain
12.6 3D-printen
Conclusie en lessons learned
Maak het belangrijk voordat het urgent wordt
Innovatie en efficiëntie gaan hand in hand met circulariteit
Waarom duurt het toch zo lang? Het is een integrale
organisatieverandering!
Leiderschap en intrapreneurship zijn essentieel
Practice, don’t always preach
Van retoriek naar realiteit: kies voor échte impact
Alleen sta je sterk, samen sta je sterker
Tot slot: wat doe jij morgen?
Dankwoord
Over de auteurs
Begrippenlijst
Deelnemende organisaties aan dit boek
Stichting Management Studies
